کد مطلب:48058 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

اهميت و ارزش كشاورزي را از ديدگاه قرآن بيان كنيد؟

كشاورزي يكي از منابع اصلي تغذيه انسان است و يكي از اهرمهاي استقلال اقتصادي هر كشور است، استقلال سياسي نيز تا حد فراواني به آن وابسته است; از اين رو، دين اسلام به كشاورزي اهميت فراواني داده و براي آن ارزش بالايي برشمرده است.

از آن جا كه قرآن كريم براي هدايت بشر به كمال حقيقي و سعادت واقعي است، آنچه در اين هدف ـ هدايت انسان ـ لازم بوده، بيان كرده است. بدين جهت آياتي كه دربارة كشاورزي و زراعت در قرآن وجود دارد، در راستاي همان هدف است. در چندين آيه به كشاورزي و زراعت اشاره شده است:

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَلَكَهُو يَنَـَبِيعَ فِي الاْ ?َرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِي زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَ َنُهُو ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَغهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُو حُطَـَمًا إِنَّ فِي ذَ َلِكَ لَذِكْرَيَ لاِ ?ُوْلِي الاْ ?َلْبَـَبِ ;(زمر،21) مگر نديدي خدا از آسمان، آبي فرو آورد، پس آن را به چشمههايي كه در ]طبقات زيرين[ زمين است راه داد، آن گاه با آن كشتزاري را كه رنگهاي آن گوناگون است بيرون ميآورد، سپس خشك ميگردد، آن گاه آن را زرد ميبيني، سپس خاشاكش ميگرداند. قطعاً در اين ]دگرگونيها[ براي صاحبان خرد عبرتي است.

أَوَ لَمْ يَرَوْاْ أَنَّا نَسُوقُ الْمَآءَ إِلَي الاْ ?َرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِي زَرْعًا تَأْكُلُ مِنْهُ أَنْعَـَمُهُمْ وَ أَنفُسُهُمْ أَفَلاَيُبْصِرُونَ ;(سجده،27) آيا ننگريستهاند كه ما باران را به سوي زمين باير ميرانيم، و با آن كشتهاي را بر ميآوريم كه دامهايشان و خودشان از آن ميخورند؟ مگر نميبينند؟

أَفَرَءَيْتُم مَّا تَحْرُثُون # ءَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُوَّ أَمْ نَحْنُ الزَّ َرِعُون # لَوْ نَشَآءُ لَجَعَلْنَـَهُ حُطَـَمًا فَظَـلْتُمْ تَفَكَّهُونَ ;(واقعه،63ـ65) آيا آنچه را كشت ميكنيد ملاحظه كردهايد؟ آيا شما آن را ]بي ياري ما[ زراعت ميكنيد، يا ماييم كه زراعت ميكنيم؟ اگر بخواهيم قطعاً خاشاكش ميگردانيم، پس در افسوس ]و تعجّب[ ميافتيد.

از اين آيات استفاده ميشود كه نزول باران و رويش گياهان و درختان به دست خداست و كار كشاورز بذرافشاني و ايجاد زمينة رويش گياه است. پس بايد كشاورز در كارش به خدا توكل داشته باشد، و اين يكي از بالاترين ارزشهاي كشاورزي است.

روايات فراواني در اهميت كشاورزي از پيامبر و امامان: نقل شده است كه برخي از آنها چنين است:

حضرت اميرالمؤمنينميفرمايد: هر كس آب و خاكي داشته باشد و با اين حال فقير باشد، خدا او را از رحمت خويش دور كند.( ر.ك: علامه مجلسي;، بحارالانوار، مؤسسة الوفأ، بيروت، ج 100، ص 65. )

حضرت رسول اكرمميفرمايد: وظيفة شماست كه به تربيت گوسفند و كشاورزي بپردازيد كه رفت و آمد هر دو خير و بركت است.( ر.ك: همان، ج 61، ص 120. )

امام صادقميفرمايد: هيچ عملي نزد خدا از زراعت محبوبتر نيست.( ر.ك: همان، ج 100، ص 69. )

و نيز آن حضرت ميفرمايد: كشاورزان گنجهاي مردمند. غذاي پاكيزه را كه خداوند ارزاني داشته است، زراعت ميكنند و آنان در روز قيامت برترين مقام را دارند و به خدا نزديكترند و آنان را به نام مباركها صدا ميزنند.( ر.ك: فروع كافي، ثقة الاسلام كليني، ج 5، ص 261، دارالكتب الاسلامية / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 11، ص 162ـ165، دارالكتب الاسلامية. )